Đó là thầy giáo đam mê sáng chế Trần Đình Huân, Trưởng phòng giáo dục huyện Sa Thầy (trú 168 Duy Tân, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum) và hai “đứa con” là máy bơm nước chạy bằng sức nước và máy rửa chén chạy bằng năng lượng mặt trời. Cả hai loại máy đều đã được chế tạo thành công và mang lại hiệu quả rất cao khi không tiêu tốn nhiên, nguyên liệu từ đó giảm bớt chi phí lớn cho người sử dụng và rất thân thiện với môi trường.Từ máy bơm chạy bằng sức nước… “Một ngày đầu tháng 2/2003 khi đứng cạnh một cái máy thủy điện nhỏ do Trung Quốc sản xuất ở bên bờ suối, tôi đã nảy sinh ý nghĩ, tại sao mình không làm ra một cái máy bơm nước chạy bằng sức nước để tiết kiệm chi phí trong việc tưới cà phê cho gia đình. Nghĩ sao làm vậy, tôi hào hứng bắt tay ngay vào việc chế tạo nó”, thầy Huân kể lại ý tưởng sáng chế máy bơm chạy bằng sức nước của mình cách đây gần 10 năm trước.Với quyết tâm thực hiện ý nghĩ của mình, thầy Huân đã vào tận thành phố Hồ Chí Minh tìm sách giảng dạy về Thủy năng để biết các thông số kỹ thuật thiết kế, tìm tư liệu từ trên mạng Internet, đồng thời học hỏi thêm từ các Xí nghiệp chuyên sản xuất các loại bơm nước. Để tạo ra chiếc máy bơm từ bản vẽ thiết kế, thầy đã tìm đến những tiệm gia công có tiếng ở thị trấn Đăk Hà (Kon Tum) để nhờ giúp đỡ nhưng không ai chịu giúp thầy chế tạo ra thứ thầy muốn bởi họ cho rằng “ý tưởng vớ vẩn” của thầy sẽ chẳng bao giờ có thể thành công.Không nản chí, thầy Huân vẫn tiếp tục tìm kiếm sự giúp đỡ, cuối cùng một người học trò cũ đã đồng ý giúp thầy. Sau hơn một tuần tháo ra lắp vào, gọt dũa, tiện mài…, chiếc máy bơm nước chạy bằng sức nước đã hoàn thành. “Tôi vui mừng đến nỗi không còn biết đói, bỏ cả bữa trưa để lập tức chở nó vào rẫy cà phê của gia đình cho nó chạy thử. Khi dòng nước từ chiếc máy bơm mới lắp phun ra như vòi rồng xa cả chục mét cũng là lúc cả tôi và đám thanh niên giúp sức bây lâu hò reo, vui mừng hạnh phúc. Hôm đó là ngày 20/10/2005, ngày đáng nhớ, ghi dấu thành công đầu tiên từ đam mê sáng chế và khơi dậy, tạo niềm tin để tôi có thể tiếp tục thực hiện niềm đam mê này”, thầy Huân chia sẻ.

 Thầy Huân (người đeo vòng nguyệt quế thứ 3 từ trái sang) nhận giải thưởng tại Cuộc thi sáng chế 2014.

Chiếc máy chạy bằng sức nước này sẽ đặt ở độ cao chênh lệch của thác nước là 2m, máy bơm nước đi xa 500m và lên cao 20m. Máy bơm được 400 m3 nước/ngày đêm (tương đương máy bơm dầu điêzel công suất 22 mã lực). Ngày trước, tưới 1 ha cà phê tiêu tốn 70-80 lít nhiên liệu, với giá 18.400 đồng/lít dầu điêzel như hiện nay thì phải tốn hơn 1,2 triệu đồng/ha. Mặt khác, sử dụng máy nổ dùng nhiên liệu sẽ gây ô nhiễm môi trường và chi phí sửa chữa khi gặp sự cố cũng khá cao.Trong khi đó, địa hình Tây Nguyên nhiều sông suối dốc, hoàn toàn phù hợp với loại máy bơm chạy bằng sức nước, giá 1 chiếc máy này chỉ 1,5 triệu đồng; máy có cấu tạo đơn giản, nặng khoảng 35 kg nên việc vận chuyển và sửa chữa cũng dễ dàng; hoạt động bằng sức nước không gây tiếng ồn, giảm chi phí rõ rệt và thân thiện với môi trường… Với chiếc máy bơm chạy bằng sức nước, thầy Huân đã được Cục sở hữu trí tuệ cấp bằng sáng chế và Hội liên hiệp khoa học Việt Nam cấp bằng sáng tạo điển hình khoa học Việt Nam. …Đến máy rửa chén bằng năng lượng mặt trời Nối tiếp thành công từ máy bơm chạy bằng sức nước, thầy Huân lại tiếp tục sáng chế ra máy rửa chén chạy bằng năng lượng mặt trời. Chỉ cần có 1 bình nước nóng năng lượng mặt trời rất phổ biến ở nước nhiệt đới như nước ta, lắp đặt ở độ cao 10 mét so với máy để có áp lực tia nước. Từ bình năng lượng mặt trời này, nước được dẫn theo ống vào máy qua một chiếc van đóng và mở tự động. Chén, đĩa khi được xếp vào giá quay trong máy, được tia nước với áp lực cao phun vào đúng vị trí. Nước nóng làm tan dầu mỡ và thức ăn bám vào, không cần sử dụng điện…Để sở hữu chiếc máy tiện lợi này, khách hàng chỉ phải bỏ ra 7 triệu đồng. Mỗi lần rửa được số lượng dụng cụ ăn phục vụ đủ cho 20 người trong một bữa cơm (20 chiếc bát, 10 chiếc đĩa, 4 chiếc tô và các loại đũa, muỗng). Đặc biệt, máy rửa chén này có tính ưu việt cao: không phải sử dụng năng lượng điện; không cần chất tẩy rửa; cấu tạo gọn nhẹ (chỉ khoảng 10kg); vận hành đơn giản; không gây tiếng ồn khi vận hành; rửa được cùng lúc nhiều dụng cụ khác nhau. Thời gian rửa chỉ tốn 15-20 phút; tiêu hao 50 lít nước tương đương chỉ 400 đồng/lần vận hành (8000 đồng/m3 nước).

Thầy Huân bên đứa con tinh thần: máy bơm nước chạy bằng sức nước

Trong khi đó, ngoài thị trường tràn ngập các loại máy rửa chén nhập ngoại từ nước ngoài với giá thành lên đến hàng chục thậm chí là hàng trăm triệu đồng; máy nhập ngoại khi hoạt động phải tiêu tốn từ 3-10 kW điện năng/lần vận hành. Các máy này đều được sản xuất bằng kỹ thuật phức tạp nên nếu hư hỏng thì rất khó sửa chữa; máy nhập ngoại chỉ rửa được những dụng cụ ăn phù hợp với các quốc gia Châu Âu,  không rửa được đũa ăn của người Việt. Mặt khác, các loại máy nhập ngoại phải sử dụng chất tẩy rửa chuyên dụng có giá 300 ngàn/kg, thải ra gây ô nhiễm môi trường…

Với giá thành không cao mà lại có hiệu quả tốt nên máy rửa chén bằng năng lượng mặt trời của thầy Huân được nhiều người từ Kon Tum đến TP Hồ Chí Minh sử dụng. Hiện tại, chiếc máy đang được tiếp tục hoàn thiện về kiểu dáng để đưa vào sản xuất hàng loạt.  “Đứa con tinh thần” thứ hai này của thầy Huân đã lọt vào Top 15 giải pháp kỹ thuật và đạt giải khuyến khích trong Cuộc thi sáng chế 2014 vừa qua.Việc thầy Trần Đình Huân chế tạo thành công máy bơm nước chạy bằng sức nước và máy rửa chén bằng năng lượng mặt trời là thành quả lao động không mệt mỏi của nhà giáo mê sáng chế nơi Phố núi. Hi vọng rằng trong tương lai gần, thầy Huân sẽ tiếp tục sáng chế thành công thêm nhiều sản phẩm để làm lợi kinh phí và công sức cho người lao động, tiết kiệm nguyên liệu và bảo vệ môi trường…

Nguồn: http://vea.gov.vn